Op veel bedrijven zien we in de zomerperiode een stijging van het celgetal en vaak meer en ernstigere klinische uierontstekingen. Mastitis is een gevolg van een verstoord evenwicht tussen gastheer (de koe), omgeving en kiem. Tijdens de warme zomermaanden spelen de volgende specifieke factoren een rol: hittestress, toegenomen infectiedruk en vliegen.

We weten dat, naast een verhoogde infectiedruk in de omgeving, hittestress een negatief effect heeft op de afweer van het dier. Koeien met hittestress zullen een verminderde voeropname hebben om de interne warmteproductie te beperken. Helaas zal dit leiden een verhoogde gevoeligheid voor ziekte en tevens een gedaalde melkproductie. Vooral bij koeien in de transitieperiode kan dit een grote impact hebben. Bij de negatieve energiebalans komen afvalstoffen vrij, welke in verband worden gebracht met een verminderde afweer. Dit leidt tot een ondermaatse immuunreactie wanneer bijvoorbeeld E.coli het uier binnendringt.

In de strijd tegen (zomer)mastitis zijn de volgende zaken van belang:

• Op de eerste plaats de watervoorziening. Denk daarbij niet alleen aan de kwantiteit (beschikbare ruimte, aantal drinkpunten, doorstroomsnelheid) maar ook aan de kwaliteit.
• Aanpassingen in het rantsoen om de warmteproductie te beperken door de vertering te verschuiven van pens- naar darmniveau en te voorzien in de hogere energie-, eiwit- en mineralenbehoefte (voornamelijk selenium en vitamine E). Verhoog indien nodig het gehalte aan natrium, kalium en bicarbonaat tegen pensverzuring en overweeg frequenter te voeren /of stabilisatoren te gebruiken om broei te voorkomen.
• Een goede natuurlijke ventilatie van de stal, waarbij de wind gebroken wordt ter hoogte van de inlaat om tocht te vermijden, zal bijdragen tot een aangepast stalklimaat. Aanvullend kan er gewerkt worden met strategisch gepositioneerde ventilatoren.
• Zorg ook voor een adequate vliegenbestrijding, in het bijzonder voor jongvee en koeien met weidegang.

Aanvullend kan er ook gevaccineerd worden tegen mastitis tijdens de zomermaanden. Vaccinatie tegen mastitis versterkt de specifieke afweer tegen E.coli, S.aureus en CNS. Uit een onderzoek onder ruim 3000 koeien, bleek dat de ernst van de infectie daalde met 50% en ook de afvoer van koeien daalde met 30%. Deze resultaten worden ook in Nederland gezien, 90% van de veehouders is tevreden over de resultaten bij de jaarevaluatie en blijft vaccineren!
Het is van belang de booster vaccinatie uit te voeren vóór de risicoperiode om tijdig een volledige bescherming te krijgen én te voorkomen dat stressfactoren de doeltreffendheid van het vaccin negatief beïnvloeden.