Blauwtong is een virale infectie, die wordt verspreid door zogenaamde Culicoïdes-muggen, beter bekend als knutten. Het virus vermeerdert zich met name in bloedvormende organen. Het veroorzaakt ernstige verstoringen van de bloedvoorziening in het lichaam: bloedstolling, uittreden van bloed buiten de vaten, oedeem (“zucht”). De blauwverkleuring van weefsels, ten gevolge van zuurstoftekort, waar de ziekte zijn naam aan ontleent, wordt zelden gezien.
Aangetaste dieren worden ernstig ziek met hoge koorts (tot 42⁰ C.), die dagen kan aanhouden, ontsteking van mond- of neusslijmvlies en klauwranden, met veel pijn en kreupelheid. Veel herkauwers zijn gevoelig voor het virus, maar bij schapen worden de ernstigste verschijnselen gezien.
Runderen worden gezien als reservoirdiersoort. Dat betekent dat het virus in koeien het meest verbreid voorkomt - niet altijd met duidelijk zichtbare verschijnselen - en van daaruit, door de knutten, verspreid kan worden naar andere dieren, waaronder ook schapen en geiten. Er bestaat geen afdoende behandeling voor Blauwtong.
In 2006 en 2007 werd Blauwtong voor het eerst gezien in (Zuid) Nederland en - naar later bleek - was het daarvoor al aanwezig in de ons omringende landen. Toen werd alleen serotype 8 van het virus (BTV8) gevonden. Door een landelijke entingscampagne in 2008, waaraan vrijwel alle bedrijven met runderen, schapen en/of geiten deelnamen, waren de klinische verschijnselen dat jaar veel minder talrijk en minder ernstig dan de voorgaande twee jaren. De laatste tijd zien we in Frankrijk en een aantal deelstaten in Duitsland opnieuw een opmars van BTV8. Tot op heden (juli 2019) is er nog geen Blauwtong geconstateerd in Nederland.
Therapie
Aangezien Blauwtong door een virusinfectie wordt veroorzaakt, bestaat er geen therapie voor. Zieke dieren kunnen alleen symptomatisch behandeld worden met extra zorg, koorts- en ontstekingsremmende medicijnen (pijnstilling), evt. aangevuld met antibiotica om secundaire, bacteriële infecties te behandelen.
Er kan wel preventief opgetreden worden:
- Knuttenbestrijding: de Culicoïdes- muggen zijn met name actief rond zonsop- en -ondergang, dus door dieren op dat moment op te stallen wordt het risico op steken kleiner. Daarnaast is het van belang om aan goede vliegenbestrijding te doen op- en om de dieren.
- Vaccinatie: evenals in 2008 kan er gevaccineerd worden tegen BTV8. Sinds enige tijd is er een goedgekeurd vaccin in Nederland, zij het dat het beperkt beschikbaar is. Voor overleg kunt u te allen tijde contact opnemen met de praktijk, tel. 0183 - 582 939.
Figuur 1: zones in Europa waar verschillende serotypen van het Blauwtongvirus (BTV) voorkomen.
Bron: Europese Commissie
Bron: GD Kleine herkauwer